‘Iznajmljena veza’: Najbolji film o epohi recesije u Americi

ZAGREB - Steven Soderbergh uvrstio se meteorski na redateljsko zvjezdano nebo 1989. debitantskim filmom “Seks, laži, videotrake” koji se danas može izučavati kao primjer klasične faze američkog nezavisnog filma.

Briljantan autorski film

Ali, u dekadama koje su slijedile postao je srednjostrujaška institucija i jedan od najuspješnijih holivudskih autora. Ćud njegova opusa i dalje je shizofrena. S jedne strane, radi bestidno komercijalne i silno zabavne filmove kao što su “Oceanovih 11/12/13”, a s druge strane, iznenađuje javnost malim garažnim filmovima mikroskopskog budžeta i neortodoksne poetike. Nakon niza takvih (“Full Frontal”, “Bubble”) Soderbergh je prošle godine snimio malu eksperimentalnu dramu “Girlfriend Experience” (Iznajmljena veza). Film je prikazao na Sundanceu, da bi potom hrvatski distributer film kupio i pustio ravno na video, bez mnogo publiciteta i ambicije. A to je prava šteta, jer je “Iznajmljena veza” briljantan komad autorskog filma, i dosad najbolji američki film o epohi recesije.

“Girlfriend Expirience” ponajviše je publiciteta stekao zahvaljujući Soderberghovoj odluci da glavnu ulogu u filmu ponudi Sashi Grey, istaknutoj porno-glumici.

Otjelovoljene tuge

Ona glumi skupu i cijenjenu eskort djevojku na Manhattanu. Klijenti su joj prebogati, moćni menadžeri, draguljari, novinari, brokeri. “Iznajmljena veza” događa se u jesen uoči predsjedničkih izbora 2008. koji su podijelili Ameriku, u trenutku kad se ekonomska kriza zahuktala, a Chelseau služi kao skupo rame za plakanje svojim klijentima. Pri tom je savršeno otjelovljenje industrije usluga: perfektna profesionalka koja živi tuđe živote i zato sve teže opslužuje svoj. Otvoren i dramaturški nekonvencionalan, “Girlfriend Experience” opipljivo je otjelovljenje tuge. Film majstorskom točnošću govori o klasi i kulturi koju je otrovao vlastiti uspjeh, svijetu koji sumorno reflektira vlastiti kraj. Strahovi korporativne Amerike bili su u ove dvije godine tema mnogih filmova, no ne znam ni jedan koji je taj strah i nesigurnu samoću opisao tako moćno i izvorno.