DOBRI FILMOVI I NEZAPAMĆENE MJERE SIGURNOSTI Jedna jedina zaboravljena kartonska kutija prouzročila evakuaciju čitave festivalske zgrade

Cannes 70 zasad karakteriziraju dva glavna obilježja. Prvo od njih je mnogo dobrih filmova, mnogo čak i za tako moćni festival poput canneskog. Druga karakteristika su nezapamćene mjere sigurnosti te strah od terorizma koji nikad nije bio opipljiviji. Na ulicama Cannesa posvuda su duge cijevi, svi prilazi festivalskoj palači blindirani su furgonima, a jedna jedina zaboravljena kartonska kutija u petak je navečer prouzročila evakuaciju čitave festivalske zgrade te višesatno kašnjenje programa.

Srećom, program se odvija dalje, i dobar je. Tijekom vikenda prikazano je pet filmova u natjecateljskom programu, od kojih su kvalitetom iskočila dva. Prvi je “Square” švedskog režisera Rubena Östlunda, čovjeka koji u filmovima (poput “Turista” i “Play”) secira apsurdno naličje liberalnog društva i suvremenog muškarca.

“Square” je film temeljen na istoimenom galerijskom interaktivnom projektu kojemu je cilj testirati solidarnost i empatiju u društvu. Unutar četverokuta/trga (“square”) posjetitelja se testira hoće li pomoći bližnjemu i ima li u njega toliko povjerenja da - recimo - na podu galerije odloži novčanik. Oko tog art-projekta Östlund je izgradio i zaplet u čijem je središtu kustos suvremene umjetnosti (Claes Bang), liberal koji vozi električni auto, no čija se načelna politička uvjerenja tijekom filma stave na kušnju. “Square” nije film koji se da prepričati.

Slično filmovima Östlundova učitelja Roya Anderssona, on je antologija samostalnih epizoda od kojih su neke duhovite, a druge beskrajno nelagodne. Jedna od takvih uključuje performera Terryja Notaryja koji imitirajući gorilu alfa-mužjaka “podčini” čitavu dvoranu konformističkih buržuja.

Autobiografije

Drugi film konkurencije koji ovdje svi vole je “120 otkucaja” režisera Robina Campilla, inače tvorca TV serije “Revenants”. “120 otkucaja” je autobiografski film koji prati parišku LGBT scenu s kraja 80-ih, u doba kad eksplodira epidemija AIDS-a. Film se ponajprije bavi aktivističkom skupinom Act Up koja se bori za informacije i pomoć seropozitivnima. Počinje kao kronika aktivističkog kolektiva, da bi postupno postao dojmljiva melodrama o umirućem mladiću i njegovu partneru.

Zrnom paprenog trača glavni je festivalski program u subotu začinio film “Redoutable” (Zazoran) Michela Hazanaviciusa. Baziran na autobiografskoj knjizi francuske glumice i bivše supruge Jean-Luca Godarda Anne Wiazemsky, film prati bračni život Godarda i njegove glumice, od zajedničkog filma “Kineskinja” do razvoda. Film - dakle - prati i studentske nemire 1968., kao i canneski festival koji je te godine raspušten upravo na Godardov prijedlog. Film Godarda prikazuje nimalo laskavo - kao smušenog narcisa, svadljivca i teškog političkog dogmata, a sam “lik” filma zasad se još nije oglasio, iako to u Francuskoj svi sa zanimanjem očekuju.

Ivana Orleanska

Izrazito francuski canneski vikend uključio je novi film režisera Bruna Dumonta “Jeannette” u kojem se redatelj laća najkanonskije teme francuskog filma, Ivane Orleanske. No, za razliku od drugih režisera - od Dreyera do Bessona - koji su se bavili Ivaninim junaštvom i mučeništvom, Dumonta zanima njezino djetinjstvo, a žanrovski je “Jeannette” - mjuzikl!

“Jeannette” kao da je zamišljena da izazove provokaciju. Na samo da se Dumont latio Jeanne d’Arc, koju je kao kršćansku nacionalisticu zadnjih godina prisvojio lepenizam, nego je film temeljio na dramskim tekstovima Charlesa Peguya, kršćanskog nacionalističkog pisca koji je 1914. poginuo na Marni.

Kao u mnogim Dumontovim filmovima, i ovdje su u glavnim ulogama naturščici iz okolice Calaisa, koji pjevaju Peguyeve stihove na muziku koju je skladao lokalni reper. Puku 15. stoljeća Dumont dodaje muziku današnjeg puka: jeftini pop, dance i hip hop. Na taj način Dumont stvara asocijativnu vezu između srednjovjekovne sirotinje i obespravljenih malih ljudi u doba globalizacije, koji kao i u 15. stoljeću kanal pobune protiv elite nalaze u nacionalizmu.